Condenser Mikrofonlar Nasıl Çalışır?

Condenser Mikrofonlar Nasıl Çalışır?

Condenser mikrofonlar, elektrik yüklenmiş iki plaka (levha) barındırır. Bu plakalardan birisi hareket edebilen bir yapıdadır ve diyafram olarak çalışır. Diğer levha ise sabittir ve backplate (arka plaka) olarak adlandırılır. Levhalardan birisi artı (+) diğeri ise eksi  (-) olarak yüklenmiştir ve aradaki hava boşluğu ile kapasitör yani kondansatör etkisi yaratılmaktadır.

Ses diyaframı bastırdıkça, backplate (arka plaka) ile aradaki boşluğun değişmesine (hacimsel olarak büyümesi ya da küçülmesi) sebep olur. Aradaki boşluğun ve kapasitansın değişmesi, voltaj potansiyelini değiştirerek kullanılabilir seviyelere getirir.

Ufak miktardaki bu voltajı arttırmak için lamba veya FET transistörler amfi olarak kullanılır. Condenser mikrofonların içindeki lambaların ve büyük, ağır bileşenlerin çalışması için yüksek miktarda voltaj gerekiyor. Bu durum da plakaları şarj etmek (elektriksel olarak yüklemek) için neden pil veya phantom power  kullanarak preamp’a girilmesi gerektiğini açıklıyor.

Condenser mikrofonların sahip olduğu ilk pattern (yönsel karakter) çok yönlüdür (omni-directional). Yönsel bir karakter kazandırmak için backplate (arka plaka) üzerine delikler açılır. Açılan deliklerin görevi, ses diyaframdan geçtikten sonra arka plakaya (backplate) çarparak diyaframı tekrar titreştirdiği için bu titreşimde çeşitli gecikmeler yaratmaktır. Açılan delikler bazı frekansları geciktirerek yok eder. Yok edilen frekanslar, açılan deliklerin boyutu ve pozisyonuna bağlıdır.

Bu şekilde condenser mikrofonlarda cardioid (kardioid) vb. yönsel karakterler (polar pattern) oluşturulur.

Birçok condenser mikrofon multi-pattern özelliği bulunur. Yani üzerindeki bir düğme ya da switch ile polar pattern’i (yönsel karakteri) seçilebilir. Bu şekilde bir mikrofon tasarımı, iki diyafram arasına yerleştirilen tek bir backplate (arka plaka) ile oluşturulur. Preamp’ın hangi diyaframdan ne oranda besleneceğine göre, mikrofon üzerinde cardioid’ten figure-8’e veya omni-directional’a kadar geniş bir aralıkta polar-pattern (yönsel karakter) seçilebilir.

Condenser mikrofonlar çoğu zaman 8kHz ile 12kHz aralığında rezonansa girer. Condenser mikrofonların rezonans paternleri, mikrofonun baskın karakterini belirler. Hassas karakterleri sebebi ile EQ müdahalelerini daha hızlı yapabilirsiniz.

 Electret Condenser

Daha ucuz bir condenser mikrofon çeşidi ise electret condenser’dır. Bu yazının konusu electret condenser olmadığı için çalışma prensiplerine girmeyeceğim. Genel olarak taşınabilir kayıt cihazları vb. aletlerin üzerinde bulunurlar.

 Condenser Mikrofonlar ‘ın

Avantajları

• Üst frekanslar (tiz sesler) ve üst harmonik cevapları mükemmeldir.
• Alt frekans (bas) cevapları da çok iyidir.

 Condenser Mikrofonlar ‘ın

Dezvantajları

•  Fiyat olarak genellikle pahalıdır.
• Çalıştırmak için dışarıdan elektrik gerekir. (Kimi modellerde pil kullanılsa da sonuçta dışarıdan bir güç takviyesi olarak düşünülebilir)
• Fiziksel olarak biraz ağırdır.
• Aynı marka ve aynı model iki mikrofon, nem ve ısı koşullarından ötürü farklı tınlayabilir.
• Ucuz (ve bazı pahalı modellerde) zayıf veya tutarsız frekans cevapları olabilir.

Bu yazıda yer verdiğim bilgilere ek olarak mikrofon çeşitlerinin tamamı ile ilgili yazmış olduğum “Mikrofonlar Nasıl Çalışır? Mikrofon Çeşitleri Nelerdir?” isimli makaleye de göz atabilirsiniz.

 Ek Bilgi: Condenser mikrofonlar, Türkçe’de kondansatörlü mikrofon olarak geçse de genel olarak İngilizce & Türkçe karışık olarak Condenser mikforon diye yazılır, kondensır mikrofon diye okunur.

Çeşitli yabancı kaynaklardan derlediğim bu bilgiler umarım faydalı olur. Eklemek veya sormak istediklerinizi yorumlarda belirtirseniz sevinirim.