Kompresör Çeşitleri Nelerdir? – [Bölüm-2]

Kompresör çeşitlerini (VCA, FET, OTA, Optical, Tube, Feed-forward, feed-back) incelemeye ikinci bölümde devam ediyoruz. Yazının birinci bölümünü okumak için aşağıdaki bağlantıyı kullanabilirsiniz.

 Kompresör çeşitleri nelerdir? – [Bölüm-1]

OTA Tipi Kompresörler

OTA – Operational Transconductance Amplifier anlamına geliyor. Yani bir nevi operasyonel güç düşürücü amfi olarak tanımlayabiliriz sanırım. OTA kompresörler, VCA türü kompresörlerdeki gibi bir çip ile çalışıyor fakat giriş voltajını değil, çıkıştaki değişken akımı kontrol ediyor. Bahsedilen çip CA3080 ya da daha yeni ürünlerde LM13700. Genellikle gitar pedalı olarak karşımıza çıkan kompresörleri örnek gösterebiliriz. Ross, Dynacomp, Keeley, Wampler ve piyasadaki butik pedal üreticilerinin ürettikleri kompresörlerin çoğu OTA’dır denebilir.

Optical Kompresörler

Optical – Optik kompresörlerin içinde bir ışık kaynağı bulunur. Gelen sinyal yükseldikçe, daha parlak bir ışık oluşur, sinyal düştükçe ışık gücü de düşer. Optik kompresörlerin içindeki ışığa duyarlı rezistör, ışık şiddeti arttıkça direnci düşürür. Optik kompresörlerin büyük çoğunluğunda ışık ve rezistör; kapalı, siyah, plastik bir silindirin içinde bulunur. Optik kompresörler genellikle tatlı, yavaş release süresine sahip organik sound’ a sahip kompresörler olarak bilinir. Tabi devre tasarımına ve kullanıma göre bu kavramlar değişiklik gösterebilir. Demeter, Diamond, EHX Black Finger, Retrospec, ve Joemeek örnek gösterilebilir.

Lambalı Kompresörler

Tube – Lambalı kompresörler olarak bilinir. Aslında lambalı kompresörler, Optik kompresörlerin sonuna bir lamba katı eklenmiş halidir. Manley’nin Variable Mu (namı diğer vari-mu) ürününde durum biraz farklıdır, bu cihazda transistör yerine lamba katı kullanılmıştır, böylece değişken akım transistör kazancını etkilemek yerine lamba bias’ını etkiler. Kremamsı, tatlı, organik gibi kelimelerle betimlenirler. Eski fairchild kompresörler, vari-mu gibi ürünler örnek gösterilebilir.

Feed-forward / feed-back

Feed-forward türü kompresörlerde, sinyal amfi katına ulaşmadan önce kontrol devresi tarafından alınır (duyulur) ki bu daha modern bir yaklaşımdır. Feed-back türü kompresörlerde ise sinyal amfi katından çıktıktan sonra kontrol devresi tarafından algılanır.

Piyasada herhangi bir kategoriye girmeyen birçok kompresör devre tasarımı mevcuttur. Örneğin Orange Squeezer, JRC4558 çipini kullanan kendine has bir tasarıma sahiptir. TLC (Trans Linear Conductance) devresi Aguilar tarafından geliştirilmiş VCA temelli ama tam olarak VCA denilemeyecek bir tasarımdır. Rupert Neve gibi ustaların tasarladığı özgün kompresör tasarımları mevcuttur.

Umarım bu yazı sizlere, kompresör çeşitleri konusunda fikir verebilir. Peki sizin kompresör kullanımı konusunda devre bazlı tercihleriniz var mı? Varsa hangi tür kompresör tercih ediyorsunuz? Buyrun, yorumlarda konuşalım.