Mix ve mastering nedir?

Mix ve Mastering nedir? Bunu açıklamak belki kısmen de olsa icra etmeye göre daha kolay!

Bu yazımda sizlere Mix ve Mastering hakkında bildiklerimi, öğrenebildiklerimi nacizane özetleyerek, kısaca aktarmaya çalışacağım.

Eklemek istedikleriniz varsa seve seve bu yazıyı tekrar düzenleyebilirim.

Mix (Miks) Nedir?

Mix mi yoksa miks mi demek daha doğru olur karar veremediğim için her ikisini bir arada kullanacağım. Bu konuda önerilerinize açığım.

Mix kelimesi, hemen hemen herkesin bildiği üzere İngilizce’de karıştırmak anlamına geliyor. Bu karıştırma eylemi hamur karıştırmak da olabilir, ışık demetlerini karıştırmak da olabilir ancak müzik için konuştuğumuzda sesleri birbirine katmak karıştırmak olarak düşünülebilir.

Sesleri birbirine katıp karıştırmak için kullanılan mixer isimli en temel araç, karışık gibi görünse de diğer yazılarda detaylarına girdiğimizde gayet basit olduğunu kavrayacaksınız.

Canlı müzikte kullanılan mikser ile kayıt stüdyolarında kullanılan mikserler farklıdır.  Aşağıda çeşitli mixerleri inceleyebilirsiniz.

Canlı müzik performanslarında kullanılan mikser örneği

Stüdyolarda kullanılan, kayıt masası (recording console/desk) olarak nitelendirilen mikser örneği

Mixing ya da mix aşamasında neler yapılır?

Tüm detayları sıralamaya satırlar ne kadar yeter bilemiyorum ancak kısaca özetlemek gerekirse mix aşamasında sesler birbirine karıştırılır, kanallar arasındaki ses seviyeleri birbirine göre ve verilmek istenen duyguya göre dengelenir.

Low-cut (high-pass), grafik ekolayzır, parametrik eq gibi araçlarla gerekli headroom sağlanır ve kanalların doğru frekans aralığında olması sağlanır.

Compressor (kompresör), limiter, gate vb. araçlarla kanalların ve parçanın dinamiklerine müdahale edilir.

Reverb, delay gibi zaman bazlı efektlerle parça cilalanır.

Tabi bahsettiğim tüm bu araçlar ile artistik efektler de uygulanabilir.

Kısacası miks aşamasında her ses olması gereken yere olması gerektiği gibi yerleştirilir ve bir denge, uyum içerisinde bir araya getirilir.

Mastering Nedir?

Mastering kelimesi, benim (ve belki de birçok kişinin) aklımda hep gizemli, sırlarla dolu bir işlem gibi bir algı yaratmıştır. Tabi yaş, tecrübe ve de merak arttırkça mastering’in ne olduğu biraz daha aydınlanıyor.

Çok fazla tarihine ve detayına girmeden özetleyecek olursak, miks (mix) aşaması bitmiş parça ya parçalar mastering aşamasında dağıtıma hazır hale getirilir.

Özeti biraz daha açacak olursak şarkılar albüm içerisinde birbirine göre dengelenir (ses yüksekliği, eq karakteristiği, genel dinamikleri, ambiyans vb.), parça aralarındaki, parçaların öncesinde ve sonrasındaki boşluklar vb. ayarlanır. Bu ve benzeri titiizlik ve ustalık gerektiren birçok işlemden sonra parça ya da albüm CD’ye yazılarak dağıtım firmasına göndermeye hazır halde müşteriye teslim edilir.

Mix ve Mastering

Evet mix ve mastering kavramlarını kısaca özetlemeye çalışsam da muhakkak ki üzerine konuşulacak, yazılacak çok fazla detay var. Diğer yazılarda bu eksikliklerin üzerinden geçiyor olacağız ancak bu arada sormak istedikleriniz, eklemek istedikleriniz varsa buyrun yorumlarda konuşalım karşılıklı olarak bilgilerimizi pekiştirelim.